Skip to main content

MARSI - PLANETI I KUQ


Marsi pas Hënës dhe Venerës, është trupi qiellor më i afërt i Tokës. Ky planet emrin e mori sipas perëndisë romake të luftës – Marsit. Ai është planeti i katërt me radhë dhe gjendet pas Tokës. Trajektorja e tij rrotullohet rreth Dielit në distancë mesatare prej 288 milion km.  Nqdo 15-17 Marsi i afrohet Tokës në 55 milion km, ndërsa largësia më e madhe nga Toka është 99 milionë km. Diametri i Marsit është 6 680 km, që në krahasim me Tokën është përgjysmë më i vogël.
Pasi ky panet gjendet më larg Diellit se Toka  revolucioni i tij zgjatë më shumë. Një rrotullim rreth Diellit e bënë për 687 ditë të tokës ose gati sa dy herë revoucioni i Tokës. Duke parë njollat e errëta në Mars është vërtetuar se periudha e rrotullimit rreth bushtit të vet është 24 h, 37’ 23’’ dhe është planeti që për nga kohëzgjatja e rotacionit i ngjanë më së shumti Tokës. Boshti i Marsit është i pjerrët për 23°4' pra gati të përafërt me tokën dhe kjo tregon që edhe në këtë planet bëhet ndërrimi i stinëve të vitit.
Rreth poleve prej fiimit te vjeshtës e deri në filimin e verës paraqiten kësuat e mëdha të bardha me një sipërfaqe prej 10 milionë km², që na përkujtojnë sipërfaqet e borës dhe akullit të përhershëm. Sipas të gjitha gjasave ato përbëhen prej kristaleve të dioksidit të karbonit, që në temperaturat prej -100°C qfare janë në polet e planetit, kalojnë prej gjendjes së gaztë në të ngurtë. Në villim të verës sipërfaqja e kalotës së bardhë në polin e veriut zvogëlohet, ndërsa në polin e veriut rritet.
Atmosfera e tij përbëhet kryesisht nga dioksidi i karbonit e më pak azotit, avullit të ujit dhe gazrave tjera. Atmosfera është shumë e rrallë dhe për këtë arsye shtypja është pëe 160 herë më e dobët se në Tokë. Në sipërfaqen e këtij paneti hasim aty këtu sipërfaqe të kuqe në të bardhë që quhen kontinentet e Marsit dhe pjesë me ngjyrë të murrme në të gjelbër që quhen oqeane.
Marsi ka dy satelitë: Fobos dhe Dejmos. Diametri i Fobosit është 32 km, ndërsa i Dejmosit 18 km. Këta satelitë u zbuluan në vitin 1877 nga astronomi Hall.

Popular posts from this blog

Disa fakte interesante për planetet e sistemit diellor

Planetet janë trupa qiellor qe sillen rreth boshtit te vetë dhe rreth një ylli nga i cili  marrin driten dhe nxehtesin. Sistemi i jon diellor numron 8 planet, të cilet rrotullohen rreth yllit (diellit), planetet e sistemi diellor te radhitur sipas largesisë nga dielli Merkuri, Venera,Toka, Marsi, Jupiteri, Saturni, Urani, Neptuni Mërkuri është planeti me i afert me diellin njekohesishtë edhe  planeti me i vogel në sistemin ton diellor. merkuri kryen orbitën rreth diellit një here në 88 ditë, duke kompletuar tre rrotullime rreth aksit në cdo dy orbita. merkuri nuk ka pothuajse fare atmosferë  për ta mbajtur nxehëtsinë, siperfaqja e ti perjeton ndryshimet me të medha te temperatures nga te gjithe planetet e tjere duke filluar nga -170 C gjate nates deri ne +430 C gjatë ditës ne disa zona ekuatoriale. Venera eshte planeti i dyte me radhitje nga djelli, qe e orbiton ate ne cdo 224,7 dite toksore. pas henes, eshte objekti me i shendriteshem natyror ne qiellin e nates, per

RRYMA E GOLFIT

Rryma e Golfit formohet në Gjirin e Meksikës dhe Detin e Karaibeve. Pasi del nga gjiri rrjedh në drejtimin verilindor rreth brigjeve të Floridës. Përafërsisht në gjerësinë gjeografike veriore 40° merr drejtimin kah Evropa, dhe perej këtu quhet Rryma e Verilindore, të cilën e sjellin erërat perëndimore. Kjo rrymë pasi arrin te ujëdhesat britanike, degëzohet në tri drejtime. Njëri drejtim shkon kah jugu, drejtimi i dytë shkon kah verilindja, në pjesët jugore të Islandës, deri në gjerësinë gjeografike 60°, dhe për këto gjerësi paraqet burimimn kryesor të ngrohtësisë. Drejtimi i tretë rrjedh pranë brigjeve perëndimore të Siujëdhesës Skandinave me emrin Rryma Norvegjeze, dhe uji gjatë dimrit është 8°C. Uji i kësaj rryme arrin deri te Deti Barenc dhe quhet Rryma Nordkape. Në këtë pjesë uji gjatë dimrit ka temperaturë 4°C. Kjo rrymë ndikon në klimën e Evropës Veriore dhe Siujëdhesës Kola në të cilën gjendet porti Murmansk, i cili edhepse gjendet në gjerësinë gjeografike 69°, uji i

5 LUMENJT MË TË GJATË NË BOTË

Ekzistojnë shënime të ndryshme rreth asaj se cilët janë lumenjtë më të gjatë në botë. Në disa shenime shohim renditje tjetër në disa një renditje tjetër. Ne do të paraqesim në vazhdim një version ku radhiten 5 lumenjtë më të gjatë në botë. 5 Jenisej konsiderohet në mesin e 5 lumenjve më të gjatë në botë që ka një gjatësi prej 5540 km dhe tërë gjatësia e tij rrjedhë nëpër Rusi. Lumi i takon pellgut të Oqeanit të Ngrirë të veriut. 4 Jankce është lumi që radhitet i katërti për nga gjatësia në botë me gjatësi të rrjedhjes 6300 km. Ky lum buron në Himalaje dhe derdhet në detin e Kinës Lindore dhe rrjedhja e tij është lindje perëndim. 3 Nil në shum burime konsiderohet si lumi më i gjatë në botë, mirëpo në disa shënime tjera e hasim në vendin e tretë me 6853 km gjatësi. Ky lum buron në Liqenin Viktoria dhe derdhet në detin Mesdhe. Njëherit është lumi që kalon në më shumë shtete. 2 Misisipi-Misuri bëjnë rrjedhjen e dytë më të gjatë në botë me 6970 km. Rrjedhin në drejti