Skip to main content

SIUJËDHESAT MË TË MËDHA NË BOTË

Prej formave bregdetare të cilat kanë shtrirje të madhe në sipërfaqen e tokës janë siujëdhesat ose gadishujt. Ato janë pjesë të tokës të rrethuara nga tri anë me ujë. Për siujëdhesa më të mëdha dhe të shumta dallohet Azia dhe Amerika Veriore, dhe pas tyre vijnë edhe kontinentet tjera.


1 Siujëdhesa e Arabisë është më e madhja në botë e cila shtrihet në mes të Detit të Kuq në Perëndim dhe Gjirit Persik në lindje dhe Detit të Arabisë në jug. Ajo ka 3,2 milionë km² dhe është e ndarë nga 7 shtete ( Arabia Saudite, Kuvajti, Bahreini, Katare, Emiratet, Omani dhe Jemeni).


2 India (Dekani) është Siujëdhesa e dytë më e madhe e cila ka një sipërfaqe prej 2 milionë km² dhe është pjesë e shtetit  me të njejtin emër. Shtrihet mes Detit të Aranisë në perëndim dhe Gjirit të Bengalit në lindje.


3 Indokina si rajon është siujëdhesë në mes të Kinës dhe Indisë nga edhe e ka marrë emrin. Shtrihet në Azinë Juglinore dhe ka një sipërfaqe prej 1,9 milionë km² dhe shtrihet midis Gjirit të Tailandës dhe të Tonkinit dhe Detit të Kinës Jugore.


4 Briri afrikan (Siujëdhesa e Somalisë) konsiderohet si e katërta në botë që ka një sipërfqe prej 1.8 milionë km². Përfshinë pjesën lindore të Afrikës në mes Detit të Kuq, Gjirit të Adenit dhe Oqeanit Indian.


5 Alaska është siujëdhesa e pestë në botë me sipërfaqe 1,5 milionë km² e cila shtrihet në pjesën veriperëndimore të kontinentit amerikan, atje ku Amerika afrohet me Azinë me ngushticën e Beringut. Shtrihet mes gjirit të Alaskës, Detit te Boforit dhe Beringut.


6 Labradori e përmbyllë listen me siujëdhesat më të mëdha. Njëherit është e fundit nga siujëdhesat që ka mbi 1 milion km² përkatësisht 1,4 milionë km². Kryesisht i takon shtetit të Kanadës, në mes Gjirit të Hodsonit, Detit të Labradorit dhe Oqeanit Atantik.

Popular posts from this blog

Disa fakte interesante për planetet e sistemit diellor

Planetet janë trupa qiellor qe sillen rreth boshtit te vetë dhe rreth një ylli nga i cili  marrin driten dhe nxehtesin. Sistemi i jon diellor numron 8 planet, të cilet rrotullohen rreth yllit (diellit), planetet e sistemi diellor te radhitur sipas largesisë nga dielli Merkuri, Venera,Toka, Marsi, Jupiteri, Saturni, Urani, Neptuni Mërkuri është planeti me i afert me diellin njekohesishtë edhe  planeti me i vogel në sistemin ton diellor. merkuri kryen orbitën rreth diellit një here në 88 ditë, duke kompletuar tre rrotullime rreth aksit në cdo dy orbita. merkuri nuk ka pothuajse fare atmosferë  për ta mbajtur nxehëtsinë, siperfaqja e ti perjeton ndryshimet me të medha te temperatures nga te gjithe planetet e tjere duke filluar nga -170 C gjate nates deri ne +430 C gjatë ditës ne disa zona ekuatoriale. Venera eshte planeti i dyte me radhitje nga djelli, qe e orbiton ate ne cdo 224,7 dite toksore. pas henes, eshte objekti me i shendriteshem natyror ne qiellin e nates, per

RRYMA E GOLFIT

Rryma e Golfit formohet në Gjirin e Meksikës dhe Detin e Karaibeve. Pasi del nga gjiri rrjedh në drejtimin verilindor rreth brigjeve të Floridës. Përafërsisht në gjerësinë gjeografike veriore 40° merr drejtimin kah Evropa, dhe perej këtu quhet Rryma e Verilindore, të cilën e sjellin erërat perëndimore. Kjo rrymë pasi arrin te ujëdhesat britanike, degëzohet në tri drejtime. Njëri drejtim shkon kah jugu, drejtimi i dytë shkon kah verilindja, në pjesët jugore të Islandës, deri në gjerësinë gjeografike 60°, dhe për këto gjerësi paraqet burimimn kryesor të ngrohtësisë. Drejtimi i tretë rrjedh pranë brigjeve perëndimore të Siujëdhesës Skandinave me emrin Rryma Norvegjeze, dhe uji gjatë dimrit është 8°C. Uji i kësaj rryme arrin deri te Deti Barenc dhe quhet Rryma Nordkape. Në këtë pjesë uji gjatë dimrit ka temperaturë 4°C. Kjo rrymë ndikon në klimën e Evropës Veriore dhe Siujëdhesës Kola në të cilën gjendet porti Murmansk, i cili edhepse gjendet në gjerësinë gjeografike 69°, uji i

5 LUMENJT MË TË GJATË NË BOTË

Ekzistojnë shënime të ndryshme rreth asaj se cilët janë lumenjtë më të gjatë në botë. Në disa shenime shohim renditje tjetër në disa një renditje tjetër. Ne do të paraqesim në vazhdim një version ku radhiten 5 lumenjtë më të gjatë në botë. 5 Jenisej konsiderohet në mesin e 5 lumenjve më të gjatë në botë që ka një gjatësi prej 5540 km dhe tërë gjatësia e tij rrjedhë nëpër Rusi. Lumi i takon pellgut të Oqeanit të Ngrirë të veriut. 4 Jankce është lumi që radhitet i katërti për nga gjatësia në botë me gjatësi të rrjedhjes 6300 km. Ky lum buron në Himalaje dhe derdhet në detin e Kinës Lindore dhe rrjedhja e tij është lindje perëndim. 3 Nil në shum burime konsiderohet si lumi më i gjatë në botë, mirëpo në disa shënime tjera e hasim në vendin e tretë me 6853 km gjatësi. Ky lum buron në Liqenin Viktoria dhe derdhet në detin Mesdhe. Njëherit është lumi që kalon në më shumë shtete. 2 Misisipi-Misuri bëjnë rrjedhjen e dytë më të gjatë në botë me 6970 km. Rrjedhin në drejti