Skip to main content

PËRHAPJA GJEOGRAFIKE E TËRMETEVE

Duke vështruar renditjen e tërmeteve në tokë, lehtë mund të vërejmë përhapjen e tyre jo të barabartë. Derisa në disa vise shfaqja e tërmeteve është dukuri e shpeshtë, në viset tjera tërmetet janë mjaft të rralla ose gati kurrë nuk shfaqen. Në rastin e parë është fjala për zonat seizmike, kurse për të dytin është fjala për zonat aseizmike. Për zonat me tërmete shumë të rralla thonë se ato janë zona peneseizmike.
Sipas aktivitetit seizmik, dallojmë dy zona kryesore seizmike në tokë: Mesdhetare-transaziatike dhe të Pqësorit, në të cilat paraqiten 90% e tërmeteve që shfaqen në tokë.
Zona Mesdhetare-transaziatike përfshinë viset e Evropës Jugore, Afrikës Veriore, Azinë e Vogël, lartësinë iraniane, viset e Himalajeve, nëpërmjet Birmanisë vazhdojnë në ishujt e Indonezisë deri të ishujt  Molluke. Në këtë zonë shfaqen mbi gjysma e termeteve në tokë.
Zona seizmike e Oqeanit Paqësor shtrihet në formë të unazës gjiganteske rreth e përqark Oqeanit Paqësor. Skaji lindor i brezi përfshinë Aleutet, Alaskën dhe tërë bregdetin perëndimor të Amerikës Veriore dhe Jugore. Skaji perëndimor shkon nëpërmjet Japonisë, Filipineve, Marianeve, Karolineve, Tongës deri në Zelandën e Re.
Zonat seizmike më atraktive përputhen me zonat e maleve të reja të rrudhosura dhe bazeneve të thella nëndetare, qka dëshmon që në ato vise korja e tokës ende nuk është stabilizuar tërësisht.
E kundërta në pllajat e vjetra gjeologjike të korës së tokës, në formë të pllakave rregullisht paraqiten pjesët stabile të sipërfaqes së tokës. Aty nuk ekzistojnë tërmete ose shumë rrallë shfaqen. Pjesët aseizmike janë Evropa Lindore, Siberia, Kanada, Brazili, Australia Qëndrore dhe Perëndimore, Afrika Perëndimore. Përjashtim janë pjesët e thyera të masës së vjetër kontinentale, ku tërmetet janë të shpeshta si pasojë e proceseve ende jot ë qetësuara ndërmjet blloqeve të coptuara. Rasti i këtillë është në Afrikën Lindore, në Siberi rreth liqenit Bajkall dhe viset e maleve Rodopet.

Popular posts from this blog

ZBULIMI I AUSTRALISË

Australia njihet si tokë e re sepse u zbulua vonë. Emri i saj rrjedhë nga fjala latine ‘‘terra australis‘‘ që do të thotë tokë e jugut. Australia është kontinenti më i vogël ndërmjet Oqeanit Indian në perëndim dhe Oqeanit Paqësor në lindje që e tëra shtrihet në hemisferën jugore. Njëherit është kontinenti më i vogël i tokës me 7.6 milion km² dhe ka një gjatësi lindje-perëndim 4100 km, dhe gjerësi veri-jug 3200 km.  Në hartat e ptolomeut, kontinenti i Australisë figuron si ‘’Terra incognita’’ (tokë e panjohur). Gjatë viteve 1801-1803, Methju Flinders dëshmon se kjo tokë është kontinent i ri dhe për herë të parë këtë tokë të madhe në mes dy oqeaneve dhe katër deteve e quajti Australi. Të parët që shkelën tokën e Australisë ishin spanjollët dhe portugëzët në shkë XVII. Më 1770 brigjet lindore të Australisë i shpalli toka të Mbretërisë Angleze Xhejms Kuk. Tetë vjet më vonë në zonën e Sidnejit të sotëm u themelua kolonia e parë angleze. Në shek XIX u zbuluan rezerva të shumta të ar

Disa fakte interesante për planetet e sistemit diellor

Planetet janë trupa qiellor qe sillen rreth boshtit te vetë dhe rreth një ylli nga i cili  marrin driten dhe nxehtesin. Sistemi i jon diellor numron 8 planet, të cilet rrotullohen rreth yllit (diellit), planetet e sistemi diellor te radhitur sipas largesisë nga dielli Merkuri, Venera,Toka, Marsi, Jupiteri, Saturni, Urani, Neptuni Mërkuri është planeti me i afert me diellin njekohesishtë edhe  planeti me i vogel në sistemin ton diellor. merkuri kryen orbitën rreth diellit një here në 88 ditë, duke kompletuar tre rrotullime rreth aksit në cdo dy orbita. merkuri nuk ka pothuajse fare atmosferë  për ta mbajtur nxehëtsinë, siperfaqja e ti perjeton ndryshimet me të medha te temperatures nga te gjithe planetet e tjere duke filluar nga -170 C gjate nates deri ne +430 C gjatë ditës ne disa zona ekuatoriale. Venera eshte planeti i dyte me radhitje nga djelli, qe e orbiton ate ne cdo 224,7 dite toksore. pas henes, eshte objekti me i shendriteshem natyror ne qiellin e nates, per

RRYMA E GOLFIT

Rryma e Golfit formohet në Gjirin e Meksikës dhe Detin e Karaibeve. Pasi del nga gjiri rrjedh në drejtimin verilindor rreth brigjeve të Floridës. Përafërsisht në gjerësinë gjeografike veriore 40° merr drejtimin kah Evropa, dhe perej këtu quhet Rryma e Verilindore, të cilën e sjellin erërat perëndimore. Kjo rrymë pasi arrin te ujëdhesat britanike, degëzohet në tri drejtime. Njëri drejtim shkon kah jugu, drejtimi i dytë shkon kah verilindja, në pjesët jugore të Islandës, deri në gjerësinë gjeografike 60°, dhe për këto gjerësi paraqet burimimn kryesor të ngrohtësisë. Drejtimi i tretë rrjedh pranë brigjeve perëndimore të Siujëdhesës Skandinave me emrin Rryma Norvegjeze, dhe uji gjatë dimrit është 8°C. Uji i kësaj rryme arrin deri te Deti Barenc dhe quhet Rryma Nordkape. Në këtë pjesë uji gjatë dimrit ka temperaturë 4°C. Kjo rrymë ndikon në klimën e Evropës Veriore dhe Siujëdhesës Kola në të cilën gjendet porti Murmansk, i cili edhepse gjendet në gjerësinë gjeografike 69°, uji i