Armend Xani

Sikurse qymyri edhe nafta është quajtur karburant fosil. Nafta është lëng i trashë si vaji, me ngjyrë të errët dhe erë karakteristike si erë hudhre. Nafta për nga përbërja e saj kimike, praktikisht ndryshon jo vetëm ndërmjet lokaliteteve të ndryshme por edhe brenda shtresave të ndryshme të një lokaliteti. Ndër kërkesat më të mëdha që sot bota posedon është rezervat e naftës dhe të gazit, një ndër pasuritë më të mëdha që një shtet mund të ketë janë këto resurse.  Rëndësia e Naftës dhe derivateve të saja përposë vlerës shoqërore ka edhe vlerë strategjike. Pas krizës së naftës të shkaktuar nga konflikti i Ligës arabe ne vendet e tjera në vitet 70-80 shumë shtete të botës kanë nxierr ligje që parashikojnë rezervat shtetrore të naftës. Me këto ligje regullohet veprimi me rezervat strategjike dhe emergjente të naftës.  Në vijimë do të prezantojmë të dhënat grafike për rezervat e naftës ekzistuese nëpër tërë botën.  Rezervat e naftës nëpër botë  Në Kosovë pë

Problemi i mbetjeve ngelet nje nga sfidat me madhore te ketij shekulli.Qysh heret njerezit i depozitonin mbetjet e tyre ne vende pa asnje fare sigurie,shumica prej tyre digjeshin duke emetuar gaze toksike dhe duke u kthyer ne rrezik per jeten e banoreve.Me kalimin e viteve rritja e popullsise filloi te rritej me hapa te shpejte, keshtu u ndje nevoja per krijimin e kushteve me komode te cilat e reduktonin ne mase ndotjen dhe ne te njejten kohe dhe masen e mbetjeve.U krijuan vend-depozitimet te njohura me emrin landfilled (gropa ku depozitoheshin mbetjet),kjo ngjarje u pa si zgjidhje e problemeve ne lidhje me mbetjet por ishte vec pikenisja e problemeve.Pasi krijimi i ketyre hapesirave te mbushura me mbetje nuk conte thjesht ne reduktimin e mbetjeve por ne clirimin e shume lendeve toksike si gazet e shumta qe vinin nga biodegradimi i mbetjeve dhe ujrat e ndotur(shllami)te cilet permbanin nje potencial ndotes per ujrat nentokesore.Problemet nuk kane te mbaruar pasi me vone u vune ne

Kosova dallohet si shtet më tepër malor sesa fushor. Ketë e dëshmon fakti se 63% e territorit të saj është kodrinor e malor kurse 37% fushor. Malet e Kosovës ndahen në male periferike dhe qëndrore të cilat në mes veti dallojnë në shumë aspekte. Se Kosovën mund ta quajmë si vendi i maleve e dëshmon fakti së brenda territorit të saj gjenden 56 maje malore të cilat arrijnë lartësinë mbi 2000 metra e 19 prej tyre arrijnë lartësi mbi 2500 metra. Pothuajse të gjitha këto maje i takojnë maleve të Sharrit dhe Alpeve Shqiptare. Malet më të larta në Kosovë janë:                                                           1 Maja e Njerit 2658 m                                                                    2 Gjeravica 2656                                                                 3 Bistra lindore 2651                                                             4 Bistra perendimore 2641 5 Rudoka e Vogël 2629 6 Tërpeznica 2610

Është shtet i vogël i Evropës në mes të Zvicrrës dhe Austrisë. Është një principatë që gjendet në union ekonomik me Zvicrrën dhe me gjithë këtë ai ka ruajtur të gjitha elementet e një shteti. Sipërfaqja e ti ështe 160 km² ku jetojnë 37 mijë banorë me një dendësi prej 227 b/km². Relievi është kryesisht malor pasiqë shtrihet në mes të Alpeve Perëndimore dhe Lindore, dhe vetëm 1/4 e territorit është ultësirë. Klima është alpine dhe përgjat Renit është e mesme kontinentale. Nëpër  Lihtenshtajn rrjedh rrjedha e epërme e Renit e cila këtu merr degën Ilu. Rreth 20% e territorit është nën pyje të pishave dhe gjetherënëse. Të ardhurat kryesore Lihtenshtajni i realizon nga turizmi dhe Industria. Në industri punojnë rreth 40 fabrika të tekstilit, drurit, lëkurës dhe industrisë ushqimore. Shtet i pavarur Lihtenshtajni bëhet në shek XIV dhe territori i tij pak rritet në shek XV. Emri i këtij shteti ka ardhur nga një familje Lihtenshtajn që i takojnë meritat më të mëdha për krijimin e sht

Diamant  është modifikim alotropik i karbonit, është materiali më i fortë që gjindet në natyrë. Diamanti ka shkallën më të lartë të shkrirjes (3820  K  ose 3547  ° C). Sipas  Mohsit  ai zë vendin e parë me fortësi 10 (shkalla e Mohsit nenkupton percaktimin e fortesis se mineraleve sipas grryerjes).   Në shtypje normale atmosferike dhe në temperaturën e dhomës ai termodinamikisht është jostabil dhe mund të shëndrrohet në  grafit , mirëpo ai shëndrrim është aq shumë i ngadalshëm prandaj praktikisht diamanti konsiderohet si substancë stabile. Kimikisht diamanti dhe grafiti janë të njëjte dmth të dy janë të përbërë nga karboni i paster me formulë C, mirepo dallimi qëndron tek rrejta kristalore dhe diamantet formohën në temperaturë dhe presion shumë të lartë ndersa grafiti në temperature dhe presion të ulte. Kimikisht diamanti = me grafitin, por fizikisht diamanti  ≠ grafitin. Në natyrë hasen dy forma kristalore t ë diamanteve  kubike dhe heksagonale. Diamanti kubik

Në botë janë ndërtuar ura të ndryshme gjatë historisë nëpër shumë shtete të ndryshme të cilat kanë luajtur rol të rëndësishëm në jëtën e njerëzve. Mirëpo në ditët e sotme në shumë aspekte shtete garojnë në mes vete për të marrë lidershipin në shumë aspëkte. Një prej tyre është edhe rangimi i urave më të gjata në botë që si duket në këtë aspekt prinë shteti i kinës e cila nga 10 urat më të gjata në botë, 6 prej tyre janë në këtë shtet. 5 Autostrada Bang Na është njëra ndër urat më të gjata në botë e cila gjendet në Tajlandë dhe ka gjatësi prej 55 km. Ndërtimi i daj përfundoi në vitin 2000 dhe deri më 2010 ishte më e gjata në botë. 4  Ura e Madhe Ëeinan Ëeihe  në Kinë është ndër më të mëdhatë në botë, gjatësia ë saj është 79 km. Ajo është urë hekurudhë që lidhë qytetet Zhengzhou dhe Xian. U ndërtua në vitin 2008, mirëpo në përdorim nuk u lëshua deri në vitin 2010. 3 Ura Tianjin është një hëkurudhë-urë që gjithashtu gjendet në Kinë e cila lidhe qytetet Langfang dhe Qingx

Australia njihet si tokë e re sepse u zbulua vonë. Emri i saj rrjedhë nga fjala latine ‘‘terra australis‘‘ që do të thotë tokë e jugut. Australia është kontinenti më i vogël ndërmjet Oqeanit Indian në perëndim dhe Oqeanit Paqësor në lindje që e tëra shtrihet në hemisferën jugore. Njëherit është kontinenti më i vogël i tokës me 7.6 milion km² dhe ka një gjatësi lindje-perëndim 4100 km, dhe gjerësi veri-jug 3200 km.  Në hartat e ptolomeut, kontinenti i Australisë figuron si ‘’Terra incognita’’ (tokë e panjohur). Gjatë viteve 1801-1803, Methju Flinders dëshmon se kjo tokë është kontinent i ri dhe për herë të parë këtë tokë të madhe në mes dy oqeaneve dhe katër deteve e quajti Australi. Të parët që shkelën tokën e Australisë ishin spanjollët dhe portugëzët në shkë XVII. Më 1770 brigjet lindore të Australisë i shpalli toka të Mbretërisë Angleze Xhejms Kuk. Tetë vjet më vonë në zonën e Sidnejit të sotëm u themelua kolonia e parë angleze. Në shek XIX u zbuluan rezerva të shumta të ar

Neotektonika , siq dihet , studion strukturat më të reja , pasqyrimin e tyre në  reliefin e sipërfaqës   së tokës dhe tipet e ndryshme të lëvizjeve tektonike e  proceset dinamike që i kushtëzojnë ato . Ajo studion si lëvizjet e reja tektonike ashtu edhe lëvizjet e sotme , që kanë prekur e prekin koren e Tokës .  Aspektet e hulumtimeve neotektonike për territorin e Kosovës janë të lidhura ngusht  me  studimet e njësive morfostrukturore të lindura nga lëvizjet neotektonike , në kohërat më të reja gjeologjike , gjatë Pliocenit dhe Kuaternarit , në t’ashtuquajturën etapa neotektonike . Karakteristikat gjeologjike dhe morfologjike të territorit të Kosovës janë shumë komplekse , me një numër të madh kontrastesh morfologjike , me shumë male me lartësi mbi 2500 metra dhe , në të njëjtën kohë me depresione të përmasave të mëdha .  Aspekti i eksplorimit neotektonik në territorin e Kos